Κάνω μεγάλες προσπάθειες να συνειδητοποιήσω το μέγεθος της οικονομικής κρίσης. Κάπου ζαλίζομαι με τους αριθμούς, τα ποσοστά, τις επιπτώσεις, τις χρηματοδοτήσεις που προορίζονται για τις προσπάθειες ανάκαμψης.
Μένω ενεός μπροστά στους ψυχρούς αριθμούς που παρελαύνουν από τις οθόνες και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Τόσες απολύσεις, τόσοι άνεργοι, τόσες επιχειρήσεις που έβαλαν λουκέτο ή κλείνουν, τόσα κράτη υπό πτώχευση. Ζόφος και έρεβος η προοπτική ανάκαμψης η οποία τοποθετείτε, από τους κατ’ επάγγελμα ειδικούς, σε ένα μέχρι και δέκα χρόνια.
Οι τηλεοράσεις ακινητοποιούνται στις διαδηλώσεις. Το θέαμα είναι όλα τα λεφτά. Διαμορφώνει κλίμα και συνειδήσεις. Οι καταστροφές, τα καμένα μαγαζιά και τα αυτοκίνητα, οι τραυματισμοί διαδηλωτών και αστυνομικών-πολλές φορές θανάσιμοι- παρελαύνουν μπροστά από τις τηλεοπτικές οθόνες όλο και πιο πυκνά. Η βία συνυπάρχει στους κόλπους των κοινωνιών, όχι γιατί ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως βίαιος, αλλά γιατί όταν μένεις χωρίς δουλειά χάνεις τον έλεγχο του εαυτού σου. «Είναι μια αίσθηση που προκαλεί υπέρμετρο φόβο» άκουσα να γνωματεύει κάποιος ψυχολόγος και νομίζω, δεν χρειάζεται μεγάλος κόπος για να το καταλάβει κανείς.
Επιχειρώ να αισθανθώ τη ψυχολογία ενός απολυμένου, την τραγωδία της ξαφνικής απώλειας του εργασιακού χώρου στον οποίο ο εργαζόμενος είχε στηρίξει την επιβίωσή του. Τα τεράστια οικογενειακά προβλήματα που προκύπτουν, την δεδομένη συσσώρευση χρεών από τον αναγκαστικό δανεισμό, τα απελπιστικά αδιέξοδα. Πολλές φορές ο απολυμένος αισθάνεται άχρηστος όχι μόνο στο στενό οικογενειακό του περιβάλλον, αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό. Βασανίζεται από αδικαιολόγητες ενοχές για την αδυναμία του να βρει καινούργια δουλειά.
Στο διεθνές περιβάλλον οι άνθρωποι, ήδη, αναζητούν τρόπους επιβίωσης και επιστρατεύουν όλη τη δύναμη της ενέργειας και της φαντασίας τους. Στην Βρετανία κυκλοφορούν οδηγοί για καταστήματα με φτηνά προϊόντα διατροφής, ρούχα και αυτοκίνητα. Στην Νέα Υόρκη τα πιο ακριβά και διάσημα εστιατόρια διαφημίζουν γεύματα, με τρία πιάτα παρακαλώ, στην τιμή των 35 δολαρίων και δείπνα με 40 δολάρια. Τα καλύτερα ξενοδοχεία στο Λονδίνο, Παρίσι και Νέα Υόρκη έριξαν τις τιμές τους σε επίπεδα αντίστοιχου Γ´ κατηγορίας της Ρόδου ή της Κω.
Προσπαθώ να ανακαλύψω παρόμοιες αντιδράσεις αυτοάμυνας, απέναντι στην κρίση, στην ευρύτερη περιοχή μας, στον τόπο μας. Βλέπω τα τεράστια τζιπ να κυκλοφορούν στους μποτιλιαρισμένους στενούς δρόμους του νησιού μας, τα εκατοντάδες αυτοκίνητα παρκαρισμένα όπου υπάρχει σπιθαμή κενού χώρου, τις καφετέριες να πληθαίνουν, παρά τη κρίση και αναρωτιέμαι που το πάμε. Παρακολουθώ τις τιμές στα σούπερ-μάρκετ να αυξάνουν συνεχώς, την τιμή της βενζίνης να τραβά την ανηφόρα, παρά τη σταθεροποίηση των τιμών του πετρελαίου σε τιμές προ τετραετίας( 50 δολάρια το βαρέλι) και δεν βρίσκω άκρη. Ακούω τους επιχειρηματίες, αυτούς που ανεβάζουν συνέχεια τις τιμές και μας έχουν μεταβάλει στην ακριβότερη ευρωπαϊκή χώρα, να μιλούν για κρίση στον τουρισμό, τον κατ’ εξοχήν τομέα που δέχεται σκληρό τον διεθνή ανταγωνισμό. Προσπαθώ να κάνω χρήση της λογικής μου. Δεν τα καταφέρνω. Υποχρεώνομαι να την στείλω να αραχνιάσει λίγο στο πατάρι μήπως αργότερα, όταν θα έχουν σφίξει για τα καλά τα πράγματα, μου φανεί χρήσιμη.
Αναμφισβήτητα είμαστε λαός των μύθων και πλάσαμε την καλύτερη μυθολογία. Ως χώρα δε των Θεών του Ολύμπου και του Διγενή Ακρίτα, που πάλευε στα «μαρμαρένια αλώνια» ενάντια στους εχθρούς της Αυτοκρατορίας, έχουμε την αίσθηση ότι οι πάντες οφείλουν να μας σέβονται και να μας κανακεύουν.
Ετσι και στην παρούσα παγκόσμια κρίση βαδίζουμε αγκαλιά με τις ψευδαισθήσεις. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να βολευόμαστε συνέχεια με δανεικά. Την τελευταία στιγμή κάτι θ’ αλλάξει, η κρίση θα περάσει ξώφαλτσα και ως διά μαγείας θα σωθούμε.
Ομως «τα μαρμαρένια αλώνια» δεν βρίσκονται πλέον στην Πλατεία Συντάγματος αλλά έχουν μεταναστεύσει βορειότερα προς το κέντρο των Βρυξελλών. Το Διευθυντήριο των οποίων δεν φαίνεται να συγκινείται ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο πορεύεται σήμερα η χώρα των Ολυμπίων Θεών, του Διγενή Ακρίτα και της Ορθοδοξίας.
